از جمله مهم ترین سازمان های بین المللی در سطح دنیا، سازمان ایزو است که اقدام به تعیین استانداردهایی برای انواع خدمات می نماید و دلیل به وجود آمدن آن، استانداردسازی تمامی فرآیندهای سازمان ها با وضع قوانین یکسان برای آن ها می باشد. بنابراین هدف اصلی این سازمان یکپارچه نمود قوانین با استفاده از انواع گواهینامه های ایزو به منظور حمایت از تولید کننده و مصرف کننده می باشد. اخذ گواهینامه ایزو برای سازمان ها و شرکت های خدماتی یکی از مهمترین مسائل می باشد و سبب اعتماد مشتری نسبت به سازمان و شرکت مربوطه می شود.
نام سازمان ایزو یا ISO در اصل از یک عبارت یونانی (ISOS) گرفته شده است که معنای آن یکپارچه سازی است که هدف اصلی این سازمان را بیان می نماید. اما کلمه International Organization For Standardization که با حروف اختصاری IOS نشان داده می شود در اصل حروف اختصاری این سازمان بوده و با ISO تفاوت دارد. این سازمان در ابتدا با نام ISA و در سال 1926 فعالیت خود را آغاز نمود که در سال های اولیه تنها 20 کشور دنیا در آن حضور داشتند اما امروزه با حضور 162 کشور دنیا از جمله ایران مشغول فعالیت می باشد. انواع مختلفی از استانداردها از گذشته تا به امروز توسط این سازمان معرفی و عرضه شده اند که در این مقاله به بررسی مهم ترین و پر استفاده ترین آن ها خواهیم پرداخت.
استانداردهای بین المللی و اخذ انواع گواهینامه های ایزو این اطمینان را حاصل می کنند که تمامی محصولات و خدمات بصورت ایمن، قابل اعتماد و با کیفیت خوب ارائه می شوند، برای مثال می توان به گواهینامه ایزو حلال اشاره کرد که در زمینه مواد غذایی حلال می پردازد. تمامی این استانداردها بصورت ابزارهای استراتژیک برای کسب و کار هستند که استفاده از آنها با کاهش هزینه ها و اشتباهات و همچنین افزایش بهره وری همراه خواهد بود. آنها به شرکت ها برای دسترسی به بازارهای جدید و افزایش میزان حضورشان در آنها و همچنین تسهیل تجارت آزاد و عادلانه جهانی کمک می کنند. جهت اخذ گواهینامه ایزو و دریافت مشاوره می توانید با کارشناسان شرکت QAL در ارتباط باشید.
استانداردهای این مجموعه توسط افرادی که به آنها نیاز دارند، از طریق یک فرایند اجماع توسعه یافته است. کارشناسان از سراسر جهان استانداردهای مورد نیاز در بخش خود را توسعه می دهند و این بدین معنی است که بازتاب ثروت از تجربه و دانش بین المللی می باشد. بنابراین اخذ انواع ایزو این امکان را برای مشاغل به همراه دارد که می توانند با استفاده از آن وارد حرفه بین المللی شده و از مزایای آن بهره گیرند.
گواهینامه های ایزو انواع مختلفی دارند که لازم است در مورد استفاده و کارایی هرکدام از آنها آگاهی کافی وجود داشته باشد. انواع استانداردهای ایزو طیف گسترده ای از فعالیت ها را پوشش می دهند که می تواند در مورد ساخت یک محصول، مدیریت فرآیند، ارائه خدمات یا تأمین مواد باشد. پیش نیاز اخذ گواهینامه ایزو برای هر سازمان این است که استاندارد مناسب خود را بشناسند و بدانند که کدامیک از این گواهینامه ها برای دستیابی به اهدافشان مفیدتر است. توجه داشته باشید که امکان اخذ بیش از یک گواهینامه ایزو برای هر مجموعه وجود دارد و هرکدام از آنها مزایایی مانند ایجاد اعتبار بیشتر، فرآیندهای بهبود یافته و محصولات یا خدماتی در رده های جهانی را به همراه دارد. پرکاربردترین و مهم ترین انواع گواهینامه های ایزو عبارتند از:
گواهینامه ایزو 9001 شناخته شده ترین استاندارد از خانواده ایزو 9000، معیارهای سیستم مدیریت کیفیت را تعیین می کند. این استاندارد می تواند در هر مجموعه کوچک و بزرگی مورد استفاده قرار گیرد و بر اساس تعدادی از اصول مدیریت کیفیت شامل مشتری مداری قوی، انگیزه و پیامدهای مدیریت عالی، رویکرد فرآیند و بهبود مستمر قرار گرفته است.
خانواده ایزو 14000 برای مدیریت مسئولیت های زیست محیطی بدون در نظر گرفتن نوع فعالیت برای هر سازمانی ارائه شده اند و گواهینامه ایزو 14001 چارچوبی را ترسیم می کند که یک شرکت یا سازمان می تواند برای ایجاد یک سیستم مدیریت محیط زیست موثر آن را دنبال کند؛ بنابراین اخذ گواهینامه ایزو 14001 به نوعی تاثیر مستقیمی بر کیفیت محیط زیست خواهد داشت.
برای سازمان هایی که در مورد بهبود ایمنی کارکنان، کاهش خطرات محل کار و ایجاد شرایط کار بهتر و ایمن تر جدی هستند، گواهینامه ایزو 45001 صادر می شود. این استاندارد جایگزین OHSAS 18001 شده است و دریافت آن به عنوان یکی از مهم ترین انواع گواهینامه های ایزو در امور سازمان ها و صنایع محسوب می شود.
از آنجا که عواقب غذاهای مصرف غیر ایمن می تواند جدی باشد، همه تولید کنندگان مواد غذایی وظیفه دارند ایمنی محصولات خود و رفاه مصرف کنندگان خود را بر اساس استاندارد ایزو 22000 مدیریت کنند. اخذ گواهینامه ایزو 22000 سبب بهبود کیفی صنایع غذایی و همچنین افزایش رضایت مشتریان می شود که نتیجه آن رشد صنایع با کیفیت رونق آن است.
استفاده از ISO / IEC 27001 برای سیستم مدیریت امنیت اطلاعات باعث می شود سازمان ها امنیت دارایی هایی مانند اطلاعات مالی، مالکیت معنوی، مشخصات کارمندان یا اطلاعات سپرده شده توسط اشخاص ثالث را مدیریت کنند.
این گواهینامه ها برای مدیریت کیفیت، رضایت مشتری، نظارت و رسیدگی به شکایات در سازمان ها صادر می شوند. بنابراین اخذ گواهینامه های ایزو 10002 و 10004 تاثیر مستقیمی بر بهبود جایگاه این سازمان ها خواهد داشت.
گواهینامه ایزو 31000 برای هر سازمانی که به دنبال راهی در زمینه مدیریت ریسک باشد قابل صدور است.
سیستم HACCP سیستمی برای کنترل نقطه بحرانی و کنترل فرآیند است که خطرات را شناسایی می کند؛ در واقع این سیستم اقدامات لازم برای جلوگیری از خطرات فرآیند تولید مواد غذایی را شناسایی می کند.
برخی از گواهینامه های ایزو، عموعی محسوب می شوند به این معنی که گستره زیادی از شرکت ها را شامل می شوند، اما برخی دیگر کاملا اختصاصی و به منظور کاربردی خاص تهیه شده اند. برای مثال اخذ ایزو 9001 یا مدیریت کیفیت یکی از استانداردهای ایزو عمومی محسوب می شود که می تواند برای اکثر سازمان ها مفید و موثر واقع شود. در زیر لیست کوتاهی از انواع سازمان ها و همچنین انواع گواهینامه های ایزو مرتبط با آنها را برایتان گردآوری کرده ایم:
مهم ترین گواهینامه های تعیین شده برای شرکت های خدماتی، گواهینامه های ISO 9001،ISO 10002 و ISO 10004 می باشد؛ این گواهینامه ها جزء پرکاربردترین گواهینامه های ایزو برای چنین شرکت هایی است.
گواهینامه مدیریت کیفیت یا همان 9001 ، گواهینامه مدریت محیط زیست یا ایزو 14001 و استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای یا 18001 پر کاربردترین انواع گواهینامه های ایزو مورد استفاده در کارخانه ها می باشند.
در حقیقت این گواهینامه ها به منظور ایجاد صلاحیت پیمانکاران جهت انجام پروژه ها می باشد که کارفرما با بررسی وجود آن ها می تواند صلاحیت چنین شرکت هایی را مورد ارزیابی قرار دهد. پرکاربردترین انواع گواهینامه های ایزو مرتبط با این زمینه ISO 45001، ISO 31000 و HSE-MS می باشد.
با توجه به اهمیت صنایع غذایی در دنیا استانداردهای مخصوصی در این زمینه توسط سازمان ایزو تعیین شده است که در خصوص مسائل مختلفی از جمله کیفیت مواد غذایی، نظافت و روش های بسته بندی مواد غذایی و... ایجاد شده اند. استانداردهای SFBB، HACCP و ایزو 22000 پر کاربرد ترین انواع گواهینامه های ایزو در حیطه صنایع غذایی می باشد.
طرح و برنامه ریزی استاندارد هایی در زمینه بهبود عملکرد موسسات و مراکز آموزشی جهت ارتقا تصویر سازمان از دید مشتریان و افزایش کیفی سطوح اقتصادی چنین مراکزی با حذف هزینه های اضافی بخشی از فرآیندهایی است که این گواهینامه های ایزو برای چنین مراکزی انجام خواهند داد. گواهینامه های ISO 10015، IEC 24751 و IWA2 پرکاربردترین انواع ایزو برای مراکز آموزشی می باشند.
مراکز درمانی جزء مراکز مهمی هستند که می بایست جهت ادامه کار خود اقدام به رعایت استانداردهای لازم نمایند. از نظر کیفیت خدمات، بهداشت محیط، تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی و سایر موارد نیاز به تعیین استانداردهایی است که می توان با دریافت آن ها شاهد افزایش کیفیت و بهبود چنین مراکزی بود. دو گواهینامه ایزو 9001 و ایزو 14001 از مهم ترین انواع گواهینامه های ایزو برای مراکز درمانی هستند.
ارائه خدماتی مناسب برای افزایش کیفیت رستوران و هتل علاوه بر رضایت مشتری، سبب رضایت جنین مراکزی از نظر اقتصادی خواهد شد. بنابراین ارائه دهنده خدمات و مشتری هر دو در صورت انجام چنین استانداردهایی سود خواهند برد، بارترین انواع گواهینامه های ایزو برای چنین مراکزی SFBB، Iso 22000 و Iso 9001 می باشند.
این دسته از گواهینامه های ایزو از طریق پیمانکاران به منظور مسائلی از جمله طراحی و توسعه میادین نفت و گاز، انجام فرآیند های نصب و پشتیبانی و... تقاضا می گردد و در زمینه الزاماتی مربوط به مدیریت کیفیت این صنایع فعال می باشد. گواهینامه ISO/TS 29001 و گواهینامه HSE-MS جزء ایزوهای مهم در صنایع نفت و گاز می باشد.
صلاحیت آزمایشگاه ها توسط این دسته از استانداردها بررسی می شود، این بدان معناست که میزان کارآمدی و قابل اعتماد بودن نتایج آزمایشگاهی توسط استانداردهایی همچون ISO/IEC 17025 و ISO 15189 بررسی می گردد.
شرکت های تبلیغاتی برای انجام فرآیند مشتری مداری و مدیریت کیفیت خود نیاز به استانداردهای مشخصی دارند که 3 استاندارد ISO 9001، ISO 10004 و ISO 10668 پر استفاده ترین انواع گواهینامه های ایزو در این زمینه می باشند.
با توجه به این که مسئولیت پروژه های ساختمانی بر عهده شرکت های پیمانکاری است، به منظور شرکت در مناقصات جهت اخذ پروژه ها و یا افزایش رتبه خود و سبقت از دیگر شرکت ها نیاز به رعایت استانداردهایی دارند که اخذ گواهینامه های ایزو 9001، HSE-MS و OHSAS 18001 می تواند راهگشای آنان باشد.
همانند دیگر مشاغل در صنایع کامپیوتری نیاز به رعایت استانداردهایی برای بهبود عملکرد در تولید محصولات می باشد که گواهینامه های ISO 27001 و ISO 20000 مهم ترین انواع ایزوها در این زمینه می باشند.
در صنایع خودرو سازی نیاز به مدیریت کیفی ویژه ای است که به بررسی دقیق الزامات مرتبط با این صنایع می پردازد. اجرای استاندارد ایزو ISO/TS 16949 برای افزایش کیفیت محصولات لازمه چنین صنایعی می باشد.
از دیگر انواع گواهینامه های ایزو پر کاربرد می توان به گواهینامه صنایع معدنی و نشریات اشاره کرد که در اختیار داشتن و اخذ ایزو طراحی شده برای آن ها می تواند سبب بهبود کیفی این مشاغل و رضایت مشتری گردد.
در مورد دسترسی به اینکه چگونه استانداردهای بین المللی و گواهینامه ایزو در دنیای واقعی کار می کنند؟ مواردی را که برای مردم، محیط زیست و کسب و کار اهمیت بیشتری دارند را شناسایی می کنند؟ و اینکه بکارگیری آنها چه اهمیتی برای سازمان شما دارد ؟ می بایست با کارشناسان مربوطه در هر زمینه شغلی مشورت کرد و از راه حلهای ارائه شده توسط آنها بهره مند شد. اگر قصد اخذ گواهینامه ایزو برای مشاغل و صنایع خود را داشته باشید می توانید با کارشناسان شرکت QAL در ارتباط باشید تا با اخذ ایزو مورد نظر خود مسیر کیفی حرفه خود را متحول سازید.