یکی از پر تکرار ترین سوالات در زمینه تفاوت های بین دو استاندارد ایزو 9000 و ایزو 9001 می باشد.اگر قصد اخذ گواهینامه ایزو 9000 و 9001 را دارید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا به بررسی تفاوت های این دو بپردازیم.
این گواهینامه ایزو جز آخرین نسخه های گواهینامه در مجموعه استاندارد ها می باشد که وظیفه اصلی آن تعیین اول و اساس مدیریت کیفیت می باشد.کلیه سازمان هایی که به منظور افزایش کیفی درون سازمانی خود می باشند نیاز به اخذ گواهینامه ایزو 9000 دارند.علاوه بر این اخذ ایزو 9000 دارای استانداردهای دیگری به منظور تسهیل نیاز مشتریان مطابق با الزامات قانونی سازمان می باشد.بنابراین با توجه به تعاریف گفته شده این گواهینامه اساسی ترین استاندارد برای سیستم های مدیریت کیفیت محسوب می شود.
گواهینامه ایزو 9000 بر اساس اصول مدیریت یا همان QMP تهیه و تدوین شده است که این اصول عبارتند از:
✔ QMP1 تمرکز سازمان بر روی مشتری.
✔ QMP2 رهبری در سازمان
✔ QMP3 مشارکت افراد در سازمان
✔ QMP4 تمرکز بر رویکرد فرآیندی
✔ QMP5 تمرکز بر روی بهبود فرآیند سازمان
✔ QMP6انجام تصمیم گیری های مورد نیاز بر مبنای شواهد
✔ QMP7 تمرکز بر مبنای ایجاد مدیریت در روابط
بهبود تجارت و افزایش کیفی سازمان مهم ترین مزیت اخذ گواهینامه ایزو 9000 می باشد. این استاندارد بر مبنای اصول مدیریت کیفی بنا شده که در صورت رعایت آن می توانن تا مقادیر زیادی در روند سرمایه گذاری سازمان ، رقابت با دیگر سازمان ها ، برخورداری از سهم بازار و... به موفقیت رسید.
• ایزو 9000: سیستم های مدیریت کیفیت - واژگان
• ایزو 9001: سیستم های مدیریت کیفیت - مورد نیاز
• ایزو 9004: سیستم های مدیریت کیفیت - راهنمایی برای بهبود
ایزو 9000 جزء خانواده استاندارد است و یک سیستم مدیریت کیفیت را توصیف می کند و ایزو 9001 نیز حاوی الزامات سیستم مدیریت کیفیت می باشد.عموما شرکت ها برای اخذ گواهینامه ایزو ISO 9001 اقدام می کنند.الزامات و مستندات بسیار مهم و مفید این استاندارد می تواند نقش مهمی در توسعه و بهبود سیستم های مدیریت کیفیت سازمان ها باشند.
در حقیقت این استاندارد قادر به کنترل کیفی و سیستماتیک کیفیت در سر تا سر سازمان می باشد.بعد از اخذ گواهینامه ایزو 9001 سازمان موظف به تولید محصولاتی با بیشترین میزان ثبات در کیفیت می باشد که اصلی ترین دلیل برای اخذ ایزو 9001 همین موضوع می باشد.
در گذشته استانداردهای ISO 9002 و ISO 9003 نیز وجود داشت. اما هنگامی که نسخه 2000 استاندارد منتشر شد ، این استانداردها منسوخ شدند. شرکت ها دیگر نمی توانند اقدام به اخذ ایزو 9002 یا ایزو 9003 نمایند .تفاوت های ظریفی بین ISO 9000 و ISO 9001 وجود دارد. اکثر شرکت ها برای اخذ ایزو 9001 داوطلب می شوند که این موضوع به دلیل مزایای ایزو 9001 می باشد.در این مورد، ایزو 9001 تنها الزامات را توصیف می کند، در حالی که ایزو 9000 واژگان را توصیف می کند و ایزو 9004 دستورالعمل هایی را برای بهبود توصیف می کند.
مزایای اخذ ایزو 9001 عبارتند از:
✔ در اختیار داشتن کلیه مراحل و روند های مهم و مورد نیاز یک سازمان جهت پیشرفت
✔ ایجاد کنترل بر روی کارآمدی وظایف و در صورت نیاز اصلاح آن ها
✔ نکات منفی و مشکلات سازمان را دریافت و با اتخاذ تصمیمات صحیح مبنتی بر سازمان به حل آن ها می پردازد.
✔ پس از انجام تصمیمات اصلاحی ، درباره صحیح بودن روند بررسی لازم را به عمل می آورد.
✔ بهبود دائمی شرایط تولید محصولات توسط سازمان
ایزو 9000: "سیستم های مدیریت کیفیت - اصول اساسی و واژگان". استاندارد ISO 9000 اصول سیستم مدیریت کیفیت را و اصطلاحات را تعریف می کند.
ایزو 9001: "سیستم های مدیریت کیفیت - مورد نیاز". استاندارد ISO 9001 الزامات مربوط به یک سیستم مدیریت کیفیت را برای استفاده سازمان ها یا برای مقاصد قراردادی یا صدور گواهینامه توصیف می کند. بنابراین، این استاندارد یک گروه از الزامات است که شرکت ها باید جهت اخذ گواهینامه ایزو رعایت نمایند.برای ایزو 9001، ممیزی های داخلی لازم است تا اطمینان حاصل شود که سیستم مدیریت کیفیت به درستی کار می کند. این ممکن است نیاز به عقد قرارداد با یک سازمان صدور گواهینامه یا سی بی برای اطمینان از انطباق با الزامات ایزو 9001 داشته باشد.در ایزو 9001 نیاز به تجزیه و تحلیل عدم انطباق ها برای رفع آنها و بهبود سیستم مدیریت کیفیت الزامی است .
هر شرکت باید شناسایی و تجزیه و تحلیل عدم انطباق ها را انجام دهد. این تجزیه و تحلیل عدم انطباق ها به کارکنان اطلاع رسانی می کند آنچه که آنها باید برای رسیدن به استاندارد های ISO 9001 انجام دهند چه میزان با عملکردشان مغایر می باشد .هنگامی که شرکت ها عدم انطباق های بین فرایند های موجود و فرایند های سازمان را شناسایی می کنند، آنها می توانند راحت تر در مسیر بهبود قرار گیرند که در نهایت در مسیر موفقیت مالی قرار گیرند .بنابراین اخذ گواهینامه ایزو 9001 یکی از مهم ترین عوامل رسیدن به موفقیت سازمان ها محسوب می شود.
جهت توضیحات بیشتر در خصوص ارائه و اخذ گواهینامه ایزو ،می توانید به مقاله مشاوره ایزو مراجعه نمایید.